Dersim Vakfı
Sürgünde
Dersim Etnografya ve Tarih Müzesi
Çağrı
Dersim, politik ve kültürel birikimiyle hemen her zaman bir tür “üniversite” şehri olmuştur. Her yaş
grubundan insanlarının okumaya, anlamaya, tartışmaya, öğrenmeye meraklı olduğu bu şehir, sadece
Türkiye’de değil, dünyada da büyük ölçüde bu özelliğiyle bilinmektedir.
Bunun yanısıra Türkiye genelinde de ençok göç veren bölge yine Dersim olmuştur. Günümüz Tunceli ilinin
tamamı ve tarihi Dersim Coğrafyası‘ndan Almanya’ya göç edenlerin aile bireyleriyle birlikte sayısı 460
binin üzerindedir.
Yaklaşık onbeş yıldan beri Türkiye’de başlayan Dersim’li akademisyenlerin bir araya gelme girişimi,
biz Avrupa’da yaşayan ve çalışan akademisyenleri de kapsayarak, iş insanlarının ve kültür
emekçilerinin katkılarıyla 2014 yılında akademik bir Vakfın kurulmasıyla sonuçlanmıştır.
Avrupa’da ve Federal Almanya’da Dersim kökenli akademik bir potansiyele sahip olduğumuz gibi çok büyük
bir oranda da kültür emekçileri ve iş insanı potansiyeline sahibiz.
Bu durum hem Türkiye’de hem de Türkiye dışında birçok alanda mevcut olan akademik birikimin yanısıra
iş ve kültür dünyasını da kapsayan bir örgütlenmenin kalıcı bir kurumsallaşmaya yönelik arayışlarını
da beraberinde getirmiştir.
Yaptığımız araştırmalar Avrupa’da en uygun ve kalıcı bir kurumsallaşmanın Müze çalışmasıyla
sağlanabileceğini göstermektedir.
Bu bağlamda kamuoyuna bir grup girişimci (akademisyenler, kültür emekçileri, iş insanları) olarak
Almanya'da, sürgünde ilk etapta dijital bir Ennografya ve Tarih Müzesi kurmak için çalışmalara
başladığımızı duyuruyoruz.
Bu çağrıyla “Sürgünde Dersim Etnografya ve Tarih Müzesi” kuruluş çalışmalarını kamuoyuna duyurarak
sadece Dersim’li akademisyenlerden, kültür emekçilerinden ve iş insanlarından değil, aynı zamanda
Dersim dostlarından ve çok kültürlülüğü önemseyen kesimlerden de ciddi bir destek
bekliyoruz.
Bizler, Türkiye dışında değişik ülkelerde yaşayan Dersimliler olarak, insan potansiyelimiz,
kültürel-sosyal yaşamdaki birikimlerimizle müze gibi daha kalıcı bir kurumu inşa etmek, istiyoruz.
Böylece Dersim’in tarihi kültürel ve sosyal yaşamını dijital ortamda da olsa gelecek kuşaklara miras
bırakarak tarihimizin tümden kaybolmasının önüne geçebileceğimize inanıyoruz.
Kuracağımız müzede sergilerin yanı sıra tarihi ve güncel belgeleri (fotoğraflar, objeler, metinler,
vb.) toplayarak dijital ortamda korumaya alacağız. Müzede, birçok kültür ve inancın bir arada yaşadığı
Dersim Bölgesi’nin tarihi ile yaşatılan soykırımları bilim dünyasının sunarak, öncelikle akademik
ortamda işlenmesi ve korunmasını amaçlıyoruz.
Bunun yanısıra Tarihi Dersim Bölgesi’nden göç ve göçün tarihi de müzede yerini alacaktır. Bulunduğumuz
Federal Almanya’da Dersim coğrafyasından gelen birinci kuşak göçmenlerin tarihi tüm yönleriyle işlenip
kamuoyuna sunulacaktır.
İlk etapta dijital olarak kurulacak olan Müze aktif bir web platformu, bir dizi film ve kitap
belgeselinin yanı sıra gezici bir sergiyle de desteklenecektir. Dijital ortamda korunmaya alınacak
tarihi ve çağdaş eserler halka sunulacaktır.
Müze aynı zamanda bir eğitim kurumu işlevi de görecektir. Web sunumu aracılığıyla Dersim Bölgesi’nden
Almanya'ya göçün tarihini temel alan bir eğitim programı, fotoğraflar, video sekansları, animasyonlar
ve metinlerle desteklenerek sanal bir kütüphanenin oluşturulması sağlanarak, akademilerin,bilim
insanlarının, öğrencilerin ve gençlerin kullanımına sunulacktır.
Metinler ve objeler dijital müzede Kırmanci-Zazaki ve Kırdaski-Kürtçe’den Türkçe, Almanca ve
İngilizceye transkript edilip çevrilecek ve dijitalleştirilerek daha ileri düzeyde işlenip yeniden
değerlendirilebilmesi için araştırmacıların ve diğer kurumların kullanımına sunulacaktır.
Böylece 1960'lı yıllarda Almanya'ya göçmen işçi olarak gelen ve bugün dördüncü nesille ulaşmış bulunan
Dersimlilerin farklı ve çok yönlü tarihi görünür ve elle tutulur kılınacaktır.
Bulunduğumuz Federal Almanya’da çok kültürlü yaşamı evrensel değerlerle, proje ve etkinlikler bazında
destekleyip, din ve inanç topluluklarının ortak değerlerde buluşması için çaba
harcıyacağız.
Tarihimizin bir parçası olun.
Bize vereceğiniz destekle, Almanya gibi demokratik bir hukuk devletinde, bir bölgenin tarihine hayat
vererek kaybolup gitmesini önleyecek, demokrasinin güçlenmesine katkıda bulunacaksınız. "Sürgünde
Dersim Müzesi" projesine araştırmacılar ve sponsorlar eşlik etmekte ve destek vermektedir. "Sürgündeki
Dersim Müzesi", " Perspektive Vielfalt gGmbH - Kültürlerarası Araştırma ve Sosyal Hizmet Enstitüsü"
tarafından kurulmaktadır. Projenin daha da geliştirilmesi için bağımsız olarak çalışan, özgürce karar
veren bir koordinasyon ve planlama ekibi olacaktır.
Bağışlar, objeler, belgeler, resimler, kitaplar vb. ile bize destek olmak isterseniz, lütfen bizimle
iletişime geçin.
Bütün bunlara paralel olarak NRW’de (Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti) müzeye uygun bir bina bulmaya
çalışıyoruz.